Luinneag:
Heideagan àrainn u rin o ho ro
Heideagan àrainn o ro.
(I)
Failt’ ort fhèin a’ Mhòrthir bhòidheach,
‘San òg mhios an t-samhraidh.
(II)
Mòrthir bheag nam bradan dearbh-bhreac,
‘S airgiod a’cur lann orr’.
(III)
Carson a mhol thu Mhòrthir mhosach’
Airson stoban calltuinn.
(IV)
Mòrthir mhosach doirbh ri coiseachd,
‘S iomadh sloc is allt innte.
(V)
Mòrthir mhosach doirbh ri coiseachd;
‘S iomadh sloc is allt innte.
(VI)
Cailin bhuidhe crathadh muidhe,
‘S i na suidh’ air plancaid.
(VII)
Fir gan ruìgheachd le cion bithidh.
Dh’itheadh crìdh as t-samhradh.
(VIII)
Trath air òl’, ’s trath air snòdhadh;
‘S trath air cnòthan calltuinn.
(IX)
‘Siomadh fear gun bhiadh gun aodach;
Gach taobh do Loch Aoillte.
(X)
Fir gan ruìgheachd le cion bithidh,
Dh’itheadh crìdh as t-samhradh.
(XI)
‘S thig a Uibhist fear caol buidhe,
‘S gum b’e struth o’m eòlas.
(XII)
Thig a Eireann mac Righ Seumas,
Le dheideagan airgiod.
(XIII)
Thig a Barraidh fear ‘chùil chlannaich,
Blathshùil mheallach bhòidheach.
(XIV)
Thig a Muideart fear mòr mugach,
Strùpagan ’na phòcaid.
Le Iain Mac Fhearchair (1693 gu 1779)
(Sgrìobh Iain Mac Fhearchair an òran seo mu bhliadhna 1755. Bha Fíor Gáidheal e fhéin agus bha fuath an-mhor aige airson na Goill agus airson nan tighearnan talamh gu h-àiridh. Rugadh ’s togadh e air Uibhist a’ Tuath, agus thánaig e’mach air taobh nan Gáidheal ri linn gachan éirigh a-mach agus cogadh an aghaidh nan Goill eadar 1708 gu 1763, ach bha móran fuath aige ’n aghaidh nan tighearnan talamh as dheidh 1746 mar chunnaic e na Fuadaichean gharbh air nan Eileanan agus thairis Albainn ’s Éireann cuideachd. Chuir e comhaireachd an-mhor an aghaidh ead – na tighearnan talamh – airson bliadhna fada, ‘gus chaidh e gu Ceap Breatuinn do sabaid an aghaidh Sasuinn airson cúpla bliadhna mar dh’ iarr e do fhaigh dìoghaltas mór an aghaidh aca – nan Goill – mar na Fuadaichean. Ach dh’ fhill e chun dachaidh as dheidh trì no ceathar bliadhna, ‘ch bha do’n òrain a sgrìobh e ’n ainmeil agus an-mhor eadar nam muinntear Gàidheal ann. Bha e saighdear Gàidhealach san Arm na Fhrainng nuair a bh’ e ’nn san Cheap Breatunn ’s Dùthaich nan Craobh b’ fheudar.)