Seumas a’ Ghlinne

Fhuair Seumas Stiùbhart na h-Apainn no Seumas a’ Ghlinne murt le riaghaltas Sasuinn in Albainn air an 8mh Samhain 1752. Rinn ead sin mar dh’iarr ead do bhriseadh ‘s do cho-bhriseadh an aghaidh na Seumasaich gu h-áiridh agus Clann Stiùbhart cuideachd. Bh’ eagal an-mhor air riaghaltas agus fheachd Sasuinn chun Clann Stiùbhart na h-Apainn, mar bh’ ead a-mach aig sabaid an aghaidh nan Gaill ré Bliadhna Teàrlaich agus roimhe sin agus ás déidh sin. Chuir Clann Stiùbhart na h-Apainn reusamaid misneachd chun Arm nan Gaedheal ré gach cogadh agus gach ar-a-mach nan Gaedheal agus an Gaedhealtachd cuideachd. Bha Reusamaid na h-Apainn misneachd an-mhor aca air Blàr Chùil Lodair i 1746 agus shabaid ead air aghaidh ás déidh ann leis misneachd an-mhor cuideachd. Dh’ionnsaigh Reusamaid na h-Apainn an aghaidh taobh chlé nan Sasannaich air an cath sin agus fhuair trì reusamaid Gall bàs ann mar sin. Agus shabaid ead air aghaidh ás déidh an cath sin air nan Gaill agus cha rinn ead sìochadh le riaghaltas Sasuinn ás déidh dh’fhág Teàrlach Ruadh a-muigh as Albainn air an 20mh an t-Sultain 1746 leis 140 Gaedheal eile gu Fhraing le cuidich nuadh. Shabaid Clann Stiùbhart air aghaidh agus bh’ eagal an-mhor air Sasuinn mar sin.

Bha Seumas a’ Ghlinne taoisich mhor nan Gaedheal na h-Apainn agus chuir e spiorad an-mhor a-staigh gach áite nan Gaedhealtachd mar bh’ aig sabaid e ‘gus Clann Stiùbhart na h-Apainn gu h-áiridh an aghaidh nan fuadaichean ó 1746 air aghaidh!

Tháinig sluagh Sasuinn no nan saighdearan-dearga ‘n aghaidh Seumas a’ Ghlinne mar fhuair Cailean Ruadh Caimbeul bàs nuair a bha e air an t-slighe chun gu fuadaichean Clann Stiùbhart a-muigh as dachaighean dhùthchais nuair a chaidh e gu bàs aige air Leitir Mhòir air Dùrar na h-Apainn air 14mh Céitean 1752.

Ach bha Seumas a’ Ghlinne neoichiontach nan foill-mharbhadh Cailean Ruadh no Cailean Glinn’ Iubhair, ach tháinig na saighdearan-dearga ‘n aghaidh aige gun mhall agus bha fhios aca sin! Dh’iarr riaghaltas Sasuinn agus Clann Caimbeul do chur Clann Stiùbhart ‘s Seumas a’ Ghlinne chun bàs mar bha ceannaire nan Gaedheal e fhé san Bhliadhna Teàrlaich eadar 1745 gu 1746 agus shabaid e ‘s ead air aghaidh riaghaltas Sasuinn eadar 1746 gu 1752 leis misneachd an-mhor cuideachd. Dh’éirich nan Stiùbhartaich a-mach ás déidh murt Seumas a’ Ghlinne ‘gus chaidh ead air aghaidh le cogadh na Seumasaich agus cogadh nan saorsa gu 1766 agus 1788.

Chuir nan saighdearan-dearga Seumas a’ Ghlinne faoi ghabhail agus chuir ead cùirt Caimbeul Arra Gháidheal faoi cheannas Sasuinn le chéile ‘gus fhuair Seumas a’ Ghlinne chun bàs mar sin agus ás déidh sin cuideachd. Chuir ead an corp Seumas a’ Ghlinne thuas sa Bail’ a’ Chaolais ás déidh sin. Bha sin ró-chruadh an aghaidh Seumas a’ Ghlinne ‘gus an chlann aige cuideachd.

Bha riaghaltas Sasuinn an fhíor sgeul aca faoi Seumas a’ Ghlinne ‘gus dh’fhios ead aca cha robh Seumas a’ Ghlinne ‘nn air Leitir Mhòir air Dùrar na h-Apainn air 14mh Céitean 1752. Ach chuir ead e chun bàs gun mhall leis crualachd an-mhor.