Sean Stair



Am Ruaig-ionnsaigh an-Mhór:

(367 d’aois Tiarna go 369 d’aois Tiarna):

Dh’ionnsaigh na Gaedheil istigh go Breatainn a’ Dheas faoi riaghal (riail) impireacht na Róimhe san Geimhreadh 367 d’aois Tiarna. Tháinig siad trasna na muir amach as Éireann agus Mannain agus ar an talamh in aice leis na Cruithnigh amach as Albainn. Fuair na Gaedheil agus na Cruithnigh faoi tamall Balla Mór na Rómhánaigh gan deacair. Sheol agus ruaig ead faoi tráigh Breatainn fosta ‘gus cha rabh ead do stad le dá (2) bhliadhain le sin.

Tháinig na Franncaigh agus na Sasanaigh amach as an Gearmáin san am sin cuideachd, agus ruaig ead istigh go Gaill a’ Thuaidh agus go Breatainn an Ear. Throid ead in éadan na Cabhlach Rómhánaigh ar Muir Lochlainn, agus chuaidh ead ar ionnsaigh go Breatainn an Ear agus Breatainn a’ Deas as déidh sin.

Thosaidh na Breatannaigh éirí amach mór nuair thosaidh na Gaedheil agus na Cruithnigh an ionnsaigh go Breatainn. Chuir ead briste mór ‘s briste mór ar na Rómhánaigh gan sos eadar 367 go 368 d’aois Tiarna, mar fuair siad cuidiú mór as na Gaedheil agus na Cruithnigh gan amhras. Chuir na Gaedheil, na Cruithnigh agus na Breatannaigh gach aon tigh agus baile na Rómhánaigh chun go tóiteán gan sos agus gan deacair eadar 367 go 368 d’aois Tiarna.

Bhuaidh na Ceiltigh gach aon cath ‘s troid in éadan na Rómhánaigh le linn an ionnsaigh an-mhór le linn an t-am sin fosta. D’fhill na Gaedheil abhaile go ‘n Ghaedhealtachd san Earrach na 369 d’aois Tiarna, ‘gus d’fhág na Cruithnigh abhaile fosta. D’fhill na Franncaigh agus na Sasanaigh abhaile go Gearmáin san am sin cuideachd. Ach chuir na Rómhánaigh an droch-sgéal amuigh san impireacht acu, dhubhairt siad bhuaidh agus bhriste siad na Gaedheil, na Cruithnigh, na Breatannaigh, Na Franncaigh agus na Sasanaigh san cogadh 367 go 369 d’aois Tiarna. Ach cha rabh sin cóir agus ceart! Bhí mí-cheart sin gan teagamh!

Bhuaidh na Ceiltigh agus na Gearmánaigh an cogadh gan amhras, agus d’fhill ead abhaile ‘s déidh an cogadh agus sin é!