Comóradh Liam Ua Loingsigh

(1adh Lughnasa 2022)

 

Chuaidh daoine Clann Éirí Gréine go comóradh maith i gcuimhneachán Liam Ó Loingsigh. Fuair sé bás le lámha Saor Stát san áit seo ar Sliabh gCua le linn Cogadh na gCarad ar 10adh Aibreán 1923. Throid Liam mac Dhiarmuid Ó Loingsigh san in aghaidh na Gaill eadar 1916 go 1923 nuair a fuair sé bás.

Chuaidh é go cogadh in aghaidh na Gaill tar éis Éirigh Amach na Cásga sa 1916 nuair a chonnaic é 'n ionnsaigh garbh ar Clann Ceannt nuair a fuair siad bhriseadh le na saighdeara dhubha 'gus na Gaill. Ruaig sé 'gus na Fíor Gaedheil aige 'n aghaidh beairicí saighdeara dhubha leis díoghaltas mór eadar 1916 go 1917, agus thosaidh iad do'n ionnsaigh ar na Gaill móra 's 1917 go 1919. Fuair Liam mac Dhiarmuid in aghaidh na Gaill leis neart 's díoghaltas mór le linn Cogadh le Saoirse trasna Deas Mhumhain agus cuid Iar Mhumhain freisin.

Chuir sé obair an-mhor do chur stad an Cogadh na gCarad eadar Eanáir go Meitheamh 1922, ach nuair a thosaidh sin amach chuaidh sé leis na Fíor Gaedheil gan mhoill. Throid sé trasna Laighean agus Mumhain do chur stad sluaighte Shaor Stát, ach le Lughnasa 1922 chuaidh iad go treall-chogaidh ar ais aríst. Le linn an t-am seo thanaig Liam mac Dhiarmuid thuas leis pleananna nuadh do shabhail na Gaedhealtachd amuigh as na Gaill go brách ar fad!

Rinn é pleananna do bhunaidh Poblachd na Gaedheal nó Poblachd na Gaedhealtachda. Sgríobh sé 'n pleananna nuadh seo mar d'iarr é cuidiú mór nuadh agus bhí creid aige sa Poblachd Mór na Gaedheal freisin. Throid é 'gus na Fíor Gaedheil le sin eadar Lughnasa 1922 go dtí fuair Liam bás ar 10adh Aibreán 1923. Ach throid iad ar aghaidh go dtí Geimhreadh 1924 le sin gan amhras.