Aig Sabaid le Gàilig san Eaglais Cléirich (1739 gu 1776)

1739 gu 1740: Chuir muinntear Gleann Gàidheal obair cruadh fada do bhuaidh Raibeart mac Sheumais Mac Lothaidh do thoir leotha chun gu Gleann Gàidheal, Caraliana Tuath. Ach chuir Comhairle na h-Eaglais Árra Gháidheal do chur stadamh e ‘g fàg a-mach as an tìre. Agus dh’fhan Raibeart mac Seumas Mac Lothaidh ann san Árra Gáidheal gu a fhuair e bàs sa 1762.

1739 gu 1758: Cha robh ministear Gàidhealach sa Gleann Gàidheal ri linn àm seo, gus bha fearg mór aig nan daoine mar sin gun teagamh! Ach bhuaidh ead an sabaid sa 1758 nuair a fhuair ead Seumas Caimbeul aca.

18mh Dàmhair 1758: Fhuair nam muinntear Gàidhealach am ministear Gàidheal aca nn sa Gleann Gàidheal, Caraliana Tuath. Bha sin caithream an-mhor leotha mar dh’iarr Eaglais Cléirich Gallda do chur ead a-muigh as an Gàidhealtachd gun mhall, agus a-muigh as Aimearaga gu h-àiridh.

1758 gu 1770: Bha Seumas Caimbeul am ministear Gàidhealach amhàin eadar am bliadhnichean so. Bha sin am fíor sgéal le Caraliana Tuath gun teagamh. Rugamh e sa Loch Gille-Chiarain sa 1700 agus fhuair e bàs sa Gleann Gàidheal sa 1780 (1700 gu 1780). Bha e air taobh Aimearaga ri linn Cogamh na Saorsa (1775 gu 1783).

1770: Thánaig Iain Mac Leòid gu Gleann Gàidheal sa bliadhain so ‘gus bha ministear mhath Gàidheal e fhé cuideachd. Bh’ e air taobh Sasuinn ri linn Cogamh na Saorsa mar dh’iarr ea talamh nas mhoire le na Gàidheal ann air Eilean Úir. Bha ‘m ministear mhath e fhé eadar 1770 gu 1777. Dh’fhàg e ‘muigh as Gleann Gàidheal sa Lùnastal 1777 mar bha rudan deacaidh eadar e ‘gus na Fíor Gàidheil àite.

Bha Iain Mac Leòid eile san arm Ghallda (Sluagh / Léigiún Taralltain) agus chuaidh e gu Nuadh Eachraic sa 1781. Agus bh’ Iain Mac Leòid eile ‘rithist roimhe sin sa 1742, agus chuaidh e gu Dùthaich Mhic a Taoisich.

1773 gu 1776: Thánaig Iain Mac a’ Bheatha ministear-mhath nan Gàidheal gu Caraliana Tuath sa 1773. Rugamh agus tógamh e air Eilean Sgitheannach sa 1751. Bha e air taobh nan Gaill ri Cath Drochaid Bhristeamh sa 1776, agus fhuair e ghabhail as dheidh sin. Bh’ e sa phrìosùn eadar Gearran gu Dàmhair 1776. Dh’fhàg e ‘muigh as Caraliana nuair a fhuair saorsa aige a-rithist, agus chuaidh e gu h-Albainn Nuadh annsein. Chuaidh e air aghaidh gu Gleann Gàraidh sa 1787, agus shiubhail e bàs sa 1815.