Fhuair Arm nan Gaedheal caithream an-mhor taobh a-muigh Dùn Éideann air an 21mh Sultain 1745, agas bhuaidh ead sin dhà latha ’n déidh nuair ghabhaidh ead baile mòr Dùn Éideann as nan Gaill air an 19mh Sultain 1745. Tháinig Arm nan Gaedheal a-mach as Dùn Éideann do shabaid an aghaidh fheachd Gall ann, agas bha 2,500 saighdear aca cuideachd. Tháinig ead a-mach as Dùn Éideann air an 20mh Sultain nuair a’ dh’fhoghlaim siad aca bha na Gaill sìos an rathad ann.
Bha 4,000 saighdear san fheachd no sluagh nan Gaill agas dh’iarr ead do bhris agas do chuir na Gaedheil a-mach as Dùn Éideann agas Albainn a’ Deas. Och, bh’ Arm nan Gaedheal air slighe do shabaid an aghaidh aca.
Bha deich (10) no h-aon rèisimind deug (11) san Arm nan Gaedheal ré ’n blàr seo ’gas fhuair ead cuidich an-mhor as nan dhaoine n-áite roimhe ’s ré ’n blàr cuideachd. Chuaidh na Gaedheil air an ionnsaigh an aghaidh nan Gaill air oidhche nan 20mh Sultain nuair thosaidh siad aig lorg chun slighe-rùin faoi n-áite Gaill ann mar dh’iarr ead do chur ionnsaigh an-mhor amháin an aghaidh na naimhead ann agas dh’iarr ead do chur sgànradh an-mhor chun nan Gall cuideachd.
Thosaidh na Gaedheil an ionnsaigh air cóig a’ chlog sa mhaidinn air 21mh Sultain. Tháinig Arm nan Gaedheal suas le chéile air slighe-rùin air gu taobh chlì nan Gaill agas rinn ead an ionnsaigh an-mhor fuilteach orthu leis allantas ann. Shabaid ead leis claidhimh, pìc-catha, sgian agas speallan-móra cuideachd. Chuaidh na Gaedheil air an ionnsaigh gun glaodhar agas chuir ead àr an-mhor air nan Gaill ann. Dh’ionnsaigh ead a-muigh as an cheò chun air nan Gaill ann. Shabaid nan Gaill leis gunnaí mhóra ’s musgaidean an aghaidh nan Gaedheil. Och, bhuaidh Arm nan Gaedheal an chath no blàr as déidh cóig mion deug (15) leis allantas an-mhor cuideachd. Fhuair eadar 2,500 gu 3,100 Gall bàs san bhlàr nuair chuaidh na Gaedheil air ionnsaigh as déidh an blàr mhor. Fhuair eadar 35 gu 40 Gaedheal bàs ann cuideachd agas bha sin caithream an-mhor le h-aghaidh nan Gaedheal a-rithist! Bha h-Alba saor tìr air ais a-rithist ó 1715 as déidh caithream seo mar bhuaidh siad sin leis an chath. Fhuair nan Gaedheil cuidich an-mhor a-mach as an Fhraing mar an chaithream mór cuideachd eadar 1745 gu 1746 agas air aghaidh gu 1760 agas gu 1763.