Cath Tobar an Choire (4adh Meán Fómhair 1798)

Throid Humbert agus na Gaedheil cath fíochmhar i dTobar an Choire nuair mháirseáil iad ar an bealach go Sligeach. D’fhág Humbert agus na Gaedheil Franncaigh amuigh as Caisleán Bharraigh san oidhche 3adh Meán Fómhair mar d’iarr iad do chur ath-thosaidh éirí amach mór trasna na tíre ‘r ais aríst. Bhí máirseáil an-gasta mar fuair siad 93 ciliméadar i 36 uair agus bhí sin dochreidte! Chuaidh siad agus thug siad saoirse go bailí ‘s ceanntair eile le linn agus ar taobh le máirseáil. Ghabh iad Both Chomhla, Béal Atha na Muice ‘gus cúpla ceanntar eile freisin. Bhí droch-aimsir ann le linn an mháirseáil ach chuaidh siad ar aghaidh chun Sligeach agus phlean siad d’ionnradh Tír Chonaill agus Ulaidh do nasg suas leis na Gaedheil Ulaidh ag troid agus ar an rith i ndhiaidh éirí amach ann.

Le linn nuair mháirseáil iad ar an bealach go Sligeach, fuair Arm na Gaedheal taobh amuigh Tobar an Choire ‘gus rinne na Gall ionnsaí láidir in éadan orthu ‘nn freisin. Throid na Gaedheil agus na Franncaigh ann le cúpla uair leis crógacht mhór agus bhí ‘n chath le h-aghaidh cúpla uair nó faoi sin, agus fuair eadar 800 go 2,000 nó 3,000 Gall bás sa chath agus fuair uimhir an-bheag bás ar taobh na Gaedheal freisin. Rith agus theith na Gaill amuigh as an cheanntar agus amach as na Gaedheil freisin i ndhiaidh sin. Leanúnaigh ar aghaidh leis an mháirseáil tar éis cath annseo.